Afyon Şirket Avukatı
On Haziran 20, 2022 by adminHukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Lakin hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçekleabat bir düzen değildir. Hukuk, maşer süresince insanoğluın bihakkın nite davrandıklarını değil, nite davranmaları gerektiğini gösterir. Hukuk, namına uyulmak ve uygulanmak sinein vardır. Adalet değeri zımnında, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene katmak, sosyal hayatın gerçekleşmesini tedariklemek ister. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin karşısına kabul edilmesi ve uyulması gereken, mutlaka haklı kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle maşer süresince insanoğluın hareket ve davranışlarının hukuk kurallarına uymaması, her dem mümkündür. “İşte hukuk, âdem evladı davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir yöntem, bir bütündür.” İnsan-âdem evladı, âdem evladı-doğa ilişkilerinin insanlığın hissedar çıkarı ve huzuru sinein evrensel ilkelerle güvence şeşna kırmızıınmasıdır. Hukuk, beşeriyet seviyesi sinein göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birmebzul fikir ortaya atılmıştır. Bunlar kaynağı: tanrı, dershane çıkarları, maşer sözleşmesi, doğa ve insanoğlu olarak tamlayan inançlerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun umumi menfaatini veya fertlerin ve toplumun hissedar iyiliğini tedariklemek maksadıyla konulan ve bütün gücüyle desteklenen kaide, kazanç ve kanunların bütünüdür. Henüz yaygın bir tanılamamıyla hukuk, adalete yönelmiş sosyal evetşyalnız düzenidir. Hukuk Lügat Mealı Hukuk kelimesi Arapça “kazanç” kökünden hasılat ve kazanç kelimesinin çoğcelil olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Gündüz feneriçda “kazanç” kelimesinin çoğcelil “ah’kak”tır. Türk Dil Kurumu’na bakarak hukuk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım güçlükleü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” anlamı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet anlamında da kullanılır. Yol Mealı Hukuk dönemden döneme değiştiği sinein hala doyurucu bir tanılamam bünyelamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok kabul edilen tanılamamı ise: “Belirli bir zamanda makul bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması talih zoruna (müeyyide) destelanmış kurallar bütünüdür.” Ilmî bir disiplin olarak hukuk, kendi süresince üs olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun kişiler arası ilişkileri süje düz kısmına Özel Hukuk, kişiler ile talih veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Amme Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Uygar Hukuk, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna cevap Temel Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku bütün hukukunun temellıca ast dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku vesair toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik talih aracılığıyla güvenceye kırmızıınmış ve cebri yapmış oldurımlara mevla olmasıdır. Hukuk kuralları âdem evladı davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun kadir yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği yardımıyla bir nitelikteki bütün durumlarda uygulanması sağlamlanır. Yaptırım (Müeyyide) Hukuk düzında yapmış oldurım bütün gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek sinein kullanılır. Hukuk düzenini sağlamlamayı ve korumayı yalnızçlayan yapmış oldurımlar gene hukuk düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve içsel yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yapmış oldurımlar bu durumları engellemek sinein kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, cezaevi ve dünyalık cezaları; anayasa hukukunda siyasetten men, vurgun mantinota; mevhibe hukukunda mevhibe ve gümrüksüzçılık cezaları kadar farklı hukuk dallarında farklı yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ilgili çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; dimaği bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazılar felsefik değil ortaya konduğu dönemin problemlerını çözmek veya siyasal inançleri hukuk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali türe olan hukuk, umumi olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş sosyal bir evetşyalnız düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kılgın yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun sosyal hayatı düzenleyip insanoğluın amerikan barış ve emniyet süresince bir arada evetşamalarını sağlamlamaktır. 2. Teamül Yarar (Sosyal İhtiyaçların Mukabillanması) Hukukun kılgın amacını, sosyal gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile maşer süresince canlı insanoğluın, birbirleri ile yapmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanın bünyesından meydana gelen gereksinimlerinı karşılamaya çkırmızıışır. Hukuk bu fonksiyonu ile tevellüt, evlenme, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir hukuk düzeni hayatın üs gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanın tabii bünyesına ve bundan sonra gelen ihtiyaçlarına amelî yürütmek zorundadır. Hukuk önemli ölçüde, soylu erki gerçeklere de ilişkindır; soylu erki gereksemelara uymalı ve onları karşılamalıdır. 3. Adalet Hukuk bu fonksiyonu ile makul bir düzenleme şeşna aldığı sosyal ihtiyaçları, özü salt bir muadelet düşüncesi olan türe ölçüsüne vurarak çın kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En endamsız tanılamamıyla türe, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Adalet, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) yürütmek üzere dü farklı anlamda kullanılır. Adalet aslında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, erdem, fazilet anlamında ferdî bir özelliği deyimler. Kişi her dem haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni döndürmek uğrunda daimî ve değnöbetmez bir çaba gösterir. İşte bu hareket ve çabayı gösteren türe, özne (süje) ile ilgili oluşundan ötürü öznel (sübjektif) türe olarak nitelenir. Bir erdem olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir türe fehvaı vardır. Nesnel türe, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği ilinti biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte hukuk düzında hukuki kadir olarak lügat konusu olan türe de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü hukuk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve idraklanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Sosyete sineindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini sineaziz kurallar bütünü olarak hukuk, bu değerlendirmelerde türe ölçüsünü kullandığı ve kullanıvermek yerinde bulunduğuna bakarak, adaletin böylecene, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında türe acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Bulunan hukuk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü türe fehvaı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm hukuk sistemine ve sistemlerine hükümran bulunan, nesnel ve salt bir kadir niteliğindeki adalettir. Hukuk bir maşer düzenini sineerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; lüzum bulunan düzeni korumak, gerekse onu değnöbettirmeyi meşrulaştırmak sinein her dem adalete temelvurulur. Nesnel ve yasa üstü türe hukukta karşımıza müesses hukuk düzenlerinin asli örneği, olması gereken hukuk anlamında hukuk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile türe, bulunan hukuk düzenlerinin namına amelî olup olmadığı açısından bir kadir ve yorum ölçüsü olur. Gine bu özelliği ile türe, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun görüntülemek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile müspet ve olumsuz karşılıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon muvazene süresince olduklarında, adil bir hukuk düzeninin gerçekleşmesi sağlamlanır. Düzgülü olarak tüm hukuk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak hukuk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem sosyal evetşyalnız uyacak, hem de bu sosyal hayatın amerikan barış süresince sürebilmesi sinein bir düzen görünümünü sağlamlamaya çkırmızıışacaktır.
Bir cevap yazın